Klein beginnen, oefenen in ‘echte’ casussen maakt dat je echt gaat leren! Je hebt meteen de hele keten in actie, reflectie op het eigen handelen in een nieuwe setting. Die keten strekt zich uit van medewerkers van de gemeente over diverse afdelingen naar raad en college voor de kaders tot bewoners en andere externe stakeholders voor realisatie. Het geeft een geheel andere betrokkenheid omdat het echt is, niet praten over, maar doen.

Hieronder enkele casussen die met Omgevingswet doen prima zijn op te pakken (en opgepakt zijn). Kenmerk voor alle casussen is dat er samenhang is met diverse maatschappelijke opgaven, dat meerdere belangen worden betrokken en afgewogen, de omvang te overzien is (uiteraard lenen ook grote initiatieven zich voor Omgevingswet Doen, maar die worden apart geoffreerd) zodat de leerslag overzichtelijk is.

Creatieve inrichting waterkant
In een wijk waar alle huizen aan het water liggen blijken bewoners zeer creatief om de tuin door te trekken tot aan het water. Wie wil er immers niet aan de waterkant zitten? Dit wordt echter niet altijd in overeenstemming gedaan met de verordeningen. Ook zijn er klachten van bewoners over bouwwerken van een ander. Hoe ga je hier als gemeente mee om?

• Ook andere gebiedsinrichting op het grensvlak van gemeente en bewoners zijn laagdrempelige casussen om in gesprek te gaan om tot andere oplossingen en verantwoordelijkheden te komen.

Evenementen als splijtzwam
Al jaren is er een kleine kermis in het dorp die daarmee het hart vormt van drie dagen gezelligheid. Hierbij vloeit de drank rijkelijk en gaat men tot in de kleine uurtjes door. Naast veel gezelligheid, geeft het ook overlast en het lijkt er steeds meer op dat tegenstanders niet meer durven klagen. Kan het feest de gemeenschap splijten? Welke rollen heeft de gemeente hierbij?

• Uiteraard lenen ook allerlei andere evenementen zich om je als gemeente te verdiepen in je rol. Ook opstellen van beleid rond evenementen is een mooie experiment. Zo stelt de ombudsman (Rapportnummer: 2017/105, 28 september 2017) dat bewoners zich vaak niet betrokken of gehoord voelen bij grotere evenementen.

Gemeenschapsvoorzieningen van de gemeente of gemeenschap?
Het overdekte zwembad is verouderd en moet gesloopt worden. Alleen heeft de gemeente niet genoeg geld om zelf een nieuw overdekt zwembad te bouwen. De huidige exploitatielasten zijn de inzet als bijdrage vanuit de gemeente voor een nieuwe exploitant. Hoe pak je dit aan?

• Herwaardering van van oudsher door de gemeente geëxploiteerde gemeenschapsvoorzieningen speelt op vele plaatsen in het land. Zeker als nieuwbouw, verbouw of subsidieherzieningen aan de orde zijn. Hoe ver gaat de rol van de gemeente en wat pakt de gemeenschap hierin op?

Door herinrichting is het wenselijk dat het verouderde gemeenschapshuis verplaatst wordt naar een nieuwe (bestaande) locatie. Het huidige gemeenschapshuis is in eigendom van en wordt beheerd door een stichting. Een verhuizing zal zeker kosten met zich meenemen en een nieuwe locatie kent ook problemen. Wie betrek je erbij, waarom en welke rol neem je eigenlijk?

Omgevingsvisie van iedereen
Voor de Omgevingswet moet er een omgevingsvisie worden opgesteld. Hoe doe je dat met betrokkenheid van bewoners, overheden en andere belanghebbende in en van de omgeving? Hoe voorkom je dat het een eigen vertaling wordt van input, maar wordt het een gedragen geheel van allen.

• Hoe zorg je dat de leefbaarheid van een omgeving centraal staat. Zowel in een visie, als in de dagelijkse praktijk? Hoe ga je om met belangen, de dialoog of het bezwaar? Wat is je rol als gemeente en hoe voorkom je dat dat je altijd als eigenaar gezien wordt? Doen!

College en raad moeten kleur bekennen
Natuurlijk is bewonersparticpatie essentieel in de huidige beleids- en gebiedinrichting, maar hoever gaat dat? Geldt het voor alles en hoe krijg je dat door de raad? Wat betekent dit voor snel manoeuvreren als dat nodig is? Hoever gaat het eigen mandaat nog? Soms wil je door opgedane ervaringen nieuwe gedragsregels afspreken om in volgende casussen uit te proberen. Ook het gezamenlijk bespreken van deze gedragsregels kan prima met Omgevingswet Doen.